Les 1: Waarom en Wat van Kernwaarden

WAT ZIJN KERNWAARDEN?

Allereerst GEEN COMPETENTIES! Competenties zeggen iets over je vermogen, je kunde, je gedrag, je vaardigheden. Competenties kan je ontwikkelen en jezelf aanleren. Kerncompetenties vloeien weer voort uit je kernwaarden.

Kernwaarden zijn je belangrijkste en hoogste idealen. Iedereen heeft ze. Enkele universele voorbeelden: liefde, familie, geluk, gezondheid, vrijheid, vertrouwen…

Ze liggen op een hoog abstractieniveau en zijn niet gekoppeld aan een concrete situatie, event of gebeurtenis.

Ze bevinden zich in ons onderbewustzijn. Ze zijn de hartslag van je identiteit. Je handleiding en blauwdruk tegelijk. Het ritme van je leven. Ze geven je richting. Wanneer je keuzes maakt in lijn met je kernwaarden, voelt het natuurlijk en bevrijdend. Wanneer je keuzes maakt die niet in lijn zijn met kernwaarden, veroorzaakt dat onrust en een gevoel van onheil.  Ze zijn onzichtbaar en werken toch door in ons zijn. Ze zijn de reden waarom je iets wel of niet doet.

We ontlenen onze waarden aan bijvoorbeeld onze cultuur, geloof, overtuigingen, familiesystemen, relaties, filosofieën, samenleving … Nature en nurture.

In deze tijd van ingrijpende veranderingen, ben je teruggeworpen op jezelf. Alles ligt bloot. Nu, werk en bezigheden zijn weggevallen of wringen, vraag je je af wie je écht bent en wat je nou écht belangrijk vindt. Als je dat al durft. Als je hier bent dan durf je dat.

Je kernwaarden was je allang uit het oog verloren of – erger nog – je kent ze niet. Sterker nog, nu je daar ruim de tijd voor hebt, ontdek je dat je een leven leidt dat tegen je gevoel ingaat. Dat gevoel is het gevoel van je waarden. Want ook al ken je ze niet, ze zijn verankerd in je gevoel, in wie je bent en wat je doet. In ieder van ons. Wanneer je doen niet in lijn is met je kernwaarden voel je onrust, conflict, teleurstelling… negatieve gevoelens. Je laat je meeslepen door externe prikkels, andermans verwachtingen, organisatie-hypes, modetrends, werktrends, peer pressure, nieuws, complot-theorieën… te veel om op te noemen.

Het is nu juist in deze tijd van onvoorziene veranderingen cruciaal dat jij je kernwaarden kent. Ze bieden rust, overzicht en houvast zodat je levensveranderende keuzes kan maken consistent met je hoogste idealen.
Klinkt logisch toch? En ook simpel! En toch laat je je vooral motiveren door allerlei zaken die zich buiten jou afspelen in plaats van wat jou intrinsiek motiveert.

Sta er even bij stil. Al die externe zaken bepalen de kleren die je draagt, de auto die je koopt, het huis waar je een hypotheek voor afsluit, de baan die je aanvaardt, de business die je hebt, het eten dat je eet, de opleiding die je hebt gevolgd, de taal die je spreekt, de reizen die je maakt…

NIETS MIS MEE! Als je er heel blij van wordt en geen spijt hebt, geen onrust voelt, geen verandering wilt. Maar dan zou je niet dit programma doen.

WAAROM KERNWAARDEN?

We hebben het niet voor niets over kernwaarden in plaats van waarden. Kernwaarden zijn namelijk waarden die in de kern van je identiteit zitten. het ritme van je leven. De kern van wie je bent, waar je voor staat en waarom je doet wat je doet. Ze vormen jouw ruggengraat en jouw fundament. Ze zijn niet bespreekbaar. Ze zijn je innerlijke sturing. Jouw zijn. Jouw essentie. 

Ervaringsverhaal van Peter en hoe hij zijn kernwaarde vertaalde naar zijn business.

 

P. is een hoogopgeleide, succesvolle, eigenzinnige programmamanager bij een groot telecombedrijf. Hij is een jaar thuis geweest na het overlijden van zijn vrouw. Hij is een alleenstaande vader van twee thuiswonende tienerzonen. Hij wil ander werk gaan doen. In de zorg en dan met ouderen. Hij vertelt het verhaal van zijn jeugd en het verlies van zijn vader. Hij heeft meegemaakt wat zijn zonen nu meemaken.

 

Op veertienjarige leeftijd nam hij de zorg voor zijn moeder op zich na het overlijden van zijn vader. Hij deed de boodschappen, betaalde de huur, werd de man in huis. Eén van zijn kernwaarde is autonomie. Hij vertelt hoe hij nu alleen voor zijn zonen zorgt. Al pratend en analyserend komen wij tot de realistie dat wat hij in de zorg met ouderen wil doen, gekoppeld is aan autonomie. Zijn waarom.

 

Hij gelooft namelijk dat iedereen er recht op heeft om als autonoom mens te leven. Dus ook als oudere. Hier komen kernwaarde en overtuiging bij elkaar: hij heeft een eigen bedrijf opgericht om producten en diensten te ontwikkelen voor ouderen zodat zij zo lang mogelijk autonoom kunnen leven.

 

Zijn statement? Streef naar autonomie, juist als je ouder wordt.

Het kennen van je kernwaarden geeft je ook inzicht in:
– wat er niet goed gaat tussen jou en anderen
– wat je zelf wilt veranderen/oplossen
– keuzes die je wilt maken
– wie je écht wilt zijn, buiten de invloed van anderen
– wat je volgende stap is
– jouw oorspronkelijkheid

Wanneer je handelen, je keuzes en/of je omgeving niet aansluiten bij je kernwaarden, is er sprake van een waardenconflict. Sta jezelf toe om daar even bij stil te staan en ontdek dat alle conflicten, ook innerlijke, in de kern, waardenconflicten zijn. In je relaties, op je werk, in je keuzes, in je gezin alle emoties en ervaringen komen binnen langs de meetlat van je kernwaarden.

Een waardenconflict ligt altijd ten grondslag aan je ontevredenheid, onrust en innerlijke strijd. Waarom voel je frustratie, stress, teleurstelling, druk, druk, druk? Waarom heb je het gevoel dat er iets niet klopt, zonder dat je de vinger er op kan leggen? Juist.

Kernwaarden helpen je ook levensveranderende keuzes te maken, zoals:

• Welke loopbaan kies ik?
• Blijf ik in mijn baan of zeg ik deze op?
• Blijf ik in deze relatie of verbreek ik deze?
• Welke familieleden wil ik blijven zien en welke niet?
• Welke vrienden zijn mij echt dierbaar en waardevol en met welke voel ik geen verbinding meer?
• Hoe vind ik mijn levensmissie?
• Waar word ik nou echt gelukkig van?
• Welke partner past bij mij?
• Zal ik een eigen business starten?
• Mijn business stoppen?
• Zal ik eindelijk die reis plannen waar ik steeds naar verlang?
• De switch maken die ik wil? 

DE KERNWAARDENOEFENING

In 2016 werkte ik voor het eerst met een lijst van vijftig kernwaarden. Heel intuitief. Simpelweg uit onvrede met bestaande tests en assessments. Deze misten naar mijn idee diepgang, de juiste woorden en de reflectie die mijn coachklanten nodig hebben voor het definiëren van hun kern. Voor het schrijven van hun ‘wie ben ik’ verhaal, zogezegd.

Bestaande drijfveren-tests hadden doorgaans een veel te abstracte uitkomst, gevat in een ondoorkombare brei aan woorden die de klant moeilijk of niet kon reproduceren.

Wat begon als een experiment, groeide uit tot een krachtige oefening die bij vele klanten voor grote veranderingen zorgde. Want échte verandering vindt plaats op het niveau van je idealen. Je waarden dus.

De lijst van vijftig kernwaarden is uitgegroeid tot een lijst met 256. Honderden klanten gingen jou voor. Deze lijst groeide omdat ik jou meer woorden wil bieden; meer taal voor jouw verhaal. Klanten geven aan dat zij testen hebben gedaan waar ze uit een beperkt aantal woorden kunnen kiezen. Zo worden ze wederom gestuurd in hun keuze. Door je zoveel woorden te geven, geef ik je meer vrijheid in je keuzes.

Deze woorden nemen in kracht toe naarmate:

• Wij samen de semantische, contextuele en associatieve betekenis bespreken en analyseren;
• Jij ze dagelijks als meetlat gaat gebruiken;
• Ze steeds de plek worden waar je naar terugkeert;
• Jij bereid bent, de moed en commitment hebt om je handelen af te stemmen op je zijn;
• Ze ingebed worden in je keuzes en in je leven.

Zet nu de eerste stap!

VOORBEREIDING

•  Voordat je begint lees eerst deze voorbereiding en onderstaande instructies goed door. 
• Tref eerst alle voorbereidingen.
• Download of print alvast de benodigde documenten.
• Of, de PDF’s kan je converteren naar Word door in Word te klikken op nieuwe document <openen> en dan het PDF bestand te kiezen. Je wordt dan gevraagd of je deze wilt converteren. Je stemt in. Zo kan je digitaal blijven werken.
• Uit mileuoverwegingen zou ik zeggen, gebruik je eigen notitieblok in plaats van printen. Als je voor mij nog tips hebt voor hoe je dit kan doen dan hoor ik het graag.
• Een klant heeft de tabellen in excel gemaakt zodat hij daarin ook nog selecties kon maken.
• Doe deze oefening in een relaxte sfeer en zonder afleiding.
• Ga er dus ook echt voor zitten. Het gaat tenslotte om woorden met jouw betekenis die straks de kern van jouw identiteit weergeven.

Wanneer jij je kernwaarden kent dan kan jij gemakkelijk in je eigen leven leiden en keuzes maken die het beste voor jou zijn. Je weet dan ook welke situaties goed voor je zijn en welke stressvol zijn. Je zal je vrijer en gelukkiger voelen. Er kan niets mis gaan als jij je kernwaarden volgt. Want ze zijn de kern van wie jij bent. Logisch toch? Daarom maken we ze expliciet en zichtbaar!

KERNWAARDEN WORKSHEETS

1. Klik hier om de lijst met woorden / waarden te bekijken.
2. Klik hier om de blanco I, W, D tabel te downloaden om je gekozen waarden in te verzamelen.

INSTRUCTIES

1. Vink de woorden/waarden
   • die resonneren,
   • waar je een sterk gevoel bij hebt
   • of belangrijk vindt, aan in de kerwaardenlijst.
   • Zonder na te denken!
   • Hoeveel woorden je kiest is geheel aan jou.
   • Zoveel als jij wilt. Houd je niet in!
   • Als je twijfelt over een woord of weet niet wat dit betekent, kies het niet!
   • De woorden hebben allemaal de letters, I,W of D ervoor. Waar deze letters voor staan verklap ik tijdens onze live sessie. Ik doe dat nu bewust niet omdat ik jouw keuzes zo zuiver mogelijk wil houden.
2. OF, vul de gekozen woorden
   • direct in de  tabel horende bij de letter die vóór het woord staat.
   • Dus tabel I, W, of D.
   • Dat kan je doen door de tabel te printen en met de handen in te vullen of digitaal in te vullen.
   • Sommige woorden hebben 2 letters ervoor. Doe ze dan in de tabellen die daarbij horen. Je vult ze dus 2 x in.Je hebt dus nu 3 tabellen met woorden. Een tabel onder de I, onder de W en onder de D. Of, je schrijft de woorden op kleine losse stukken papier of post-its. Een stuk papier per woord.
3. Je gaat vervolgens per tabel kritisch kijken naar de woorden die daar in zitten.
   • Zie je dubbelingen?
   • Of woorden waarvan je denkt: ik heb het gekozen maar als ik deze  in de rij  van woorden zie dan is deze het minst belangrijk. 
   • Kijk of je op deze wijze jouw 3 zelfgekozen lijsten korter kan maken. Probeer niet in de valkuil van competenties te stappen.
4. Vele woorden zullen voelen als competenties en geinterpreteerd worden als competenties.
   • Dat begint vaak zo: oh maar daar ben ik goed in! 
   • Zoals “structureren”.  Structureren als waarde betekent je bed uitstappen met de intentie en behoefte orde in chaos te scheppen, alles willen ordenen, bijna wiskundige precisie, de wereld in structuren zien. Je wordt er blij en rustig van. Je identificeert je met structuur. Dat is voor je omgeving ook duidelijk te merken. Je zal nooit uit de ban springen. Verandering is moeilijk voor je… Aan de andere kant is structureren als competentie  het vermogen om structuur aan te brengen. 
5. De waarden die uiteindelijk overblijven ga je per tabel in subcategorieën doen. Dat doe je als volgt:
   • Woorden die dezelfde onderliggende thema hebben plaats je bij elkaar.
   • Bijvoorbeeld: vrijheid, optimisme, creativiteit, avontuur, gezondheid, zelfstandigheid, autonomie, onafhankelijkheid, eerlijkheid,  stijl, relaxedheid, relativisme, idealisme, kracht, moed, elegantie, positiviteit,  rust, schoonheid, sierlijkheid, verwondering en zijn staan bij mij in de I-tabel.
   • De woorden die ik dezelfde kleur heb gegeven behoren VOOR MIJ tot dezelfde waardengroep.  Ze hebben hetzelfde onderliggende thema.
   • Bijvoorbeeld: de groene groep heeft voor mij en voor de meeste mensen te maken met de thema’s: persoonlijk leiderschap, zelfsturing, zelf in control zijn, je eigen pad volgen… Snap je wat ik bedoel?
   • De blauwe groep: verwondering, relativisme en creativiteit is niet zo duidelijk als de groene groep. Het thema hier is: een open vizier hebben, openmindedness, als een kind de wereld in kijken… In deze groep zou moed ook kunnen thuishoren. 
   • Wees niet bang om waarden uit de subcategorieen te verwijderen.
   • Breng vervolgens binnen de subcategorieen een rangorde aan van belangrijkheid. Welke waarde is de meest belangrijke en welke de minst belangrijke? Kan je dan de minst belangrijke wegdoen?
6. LET OP! ik ben er wel degelijk van bewust dat dit deel van de oefening, de categorieën samenstellen, erg lastig kan zijn. Dit is ook een deel dat ik veelal samen met mijn klant deed. Mocht je vastlopen dan gaan we in onze live sessie ermee aan de slag.

Lees het eerste deel van les 2 goed door VOORDAT we elkaar voor het tweede deel van les 2 live zien.

DISCLAIMER (COPYRIGHT, GEBRUIKSRECHTEN & EIGENDOMSRECHTEN)

Deze oefening is bestemd voor persoonlijk en individueel gebruik. Dat betekent jij eenmalig gebruiksrecht hebt. Alle copyright- en eigendomsrecht behoren Impact Stories en Your Impact Story Brainery, toe.  

Ben jij loopbaancoach en wil jij deze oefening inzetten voor jouw klanten  dan is dat natuurlijk fantastisch! Laten we even  bellen om dit af te stemmen. Het is niet toegestaan om het programma aan te schaffen en door meerderen te laten gebuiken of zonder toestemming van Impact Stories op te nemen in jouw aanbod. 

Bedankt alvast voor het vertrouwen en begrip.