8. Story Pattern

Een verhaalpatroon dat wij allemaal wel kennen is

BEGIN – MIDDEN – EIND

Met

Protagonist (held) – Antagonist (boef) – Actie – Uitkomst – Les

Van …er was eens……….naar… ze leefden nog lang en gelukkig

Ieder verhaal dat voorgelezen of verteld werd aan jou als kind, volgt deze structuur. Deze structuur of het patroon is universeel. Aristoteles, Joseph Campbell en Robert Mckee hebben alledrie een patroon ontdekt.

Patronen die variëren van
>>>>> 7 stappen (Aristoteles),
>>>>> tot 12 stappen (Campbell.
De hero’s journey van Joseph Campbell is het meest populaire en zelfonderzoekend patroon. Zijn structuur wordt niet voor niets in “cinematic” storytelling gebruikt.

Deze heeft alle elementen die je nodig hebt voor epische of grote verhalen of series. Harry Potter, Gladiator, Lord of the Rings, Hunger Games, Mission Impossible, Vele James Bond maar ook de liefelijke Disney en Pixar films. 

Zijn structuur is ook toepasselijk op de kleine, persoonlijke verhalen. Maar ook als coachingsmethodiek waabij iedere stap:

• een ontwikkelfase vertegenwoordigt 
• met reflectiemomenten,
• aha-momenten,
• crisismomenten,
• leermomenten,
• succesmomenten,
• en, transformatiemomenten.

Wanneer je jouw verhaal langs deze stappen analyseert, zal je er steeds nieuwe inzichten uit halen.

Dit programma gaat niet over storytelling als coachingsmethodiek maar eerder als vormende en vertelmethodiek.

In de illustratie hieronder heb ik de hero’s journey van Joseph Campbell teruggebracht naar 6 stappen. Omdat deze de meeste voorkomende stappen zijn, makkelijk te onthouden en, stappen die resonneren.

Het verhaal verdelen we in in twee staten:

A. De gewone wereld
Waar je, als held, tijdens je dagelijkse reilen en zeilen  wel een oproep krijgt maar nog geen stap onderneemt of durft te ondernemen.

B. De buitengewone wereld
Hier vindt alle actie en dus ook de ontwikkeling van de held plaats. Hij stapt uit de gewone wereld naar de buitengewone wereld waarin hij een reis ondergaat, om vervolgens weer terug te keren naar de gewone wereld.

Zo is de cyclus weer rond. Hieronder leg ik de verschillende fases heel kort toe aan de hand van een simpel voorbeeld. In een ontwikkel- of coachingstraject zou ik hier, normaliter, uitgebreider op ingaan. 

DE REIS TUSSEN DE TWEE WERELDEN

De held in het verhaal krijgt

1. Een call to action of  oproep tot avontuur
Betekent een nieuwe fase/stap in leven of werk. Staan voor een kruispunt of een belangrijke beslissing. Ja zeggen en het oude loslaten. Opwinding en angst tegelijk. Kansen zien en risico’s durven te nemen. 

Voorbeeld: Al heel lang droom je over een wereldreis. Eindelijk heb je deze gepland. De route is al uitgestippeld. Je hebt er heel veel zin in.

 2. Ervaart weerstand of weigering
Hierboven luister je naar de stem van verlangen, in deze fase luister je naar de stem van angst. Draken die aan je knagen en wijzen op alles wat er mis kan gaan. Beren op de weg. Mensen die je waarschuwen en tegenhouden. De ja maar… interventies. Dit is de fase waarin de held alle moed moet verzamelen.

Voorbeeld: Drie maanden voor je vertrek krijgt je een top baan aangeboden. Wat doe je? Laat je je droom los en ga je voor iets wat misschien nooit meer voorbij zou komen? Sommige mensen vinden dat je moet gaan voor de baan en anderen voor de reis. Jij hebt altijd deze reis willen ondernemen en alles staat klaar maar, is het wel verstandig?  Moet je de reis niet uitstellen? Neem je het risico dat je nooit meer zo een baan zal vinden.

 3. Krijgt hulp van een mentor
In deze fase ga je op zoek naar hulp of, hulp dient zich aan. De mentor is een gids, raadgever, trainer, leraar, coach, helper. Deze leert je hoe je verder moet gaan, moet vertrouwen op je intuitie, op je kracht en hoe je moet loslaten

Voorbeeld: Je komt er toch niet uit en vindt het lastig om een keus te maken, om weerstand te bieden aan je ratio en, de adviezen van anderen in de wind te slaan. Je besluit om met een coach te gaan praten. Met hulp van de coach wordt je gesteund en geholpen om na alle wikken en wegen een keus te maken. En wat denk je dat de keus is? Nee niet de baan, de reis!

4. Overwinning (inclusief beproevingen)
In deze fase is de held onderweg en verslaat of overwint alles wat op zijn pad tegenkomt. Af en toe ervaart hij  angst maar hij weet terug te vallen op moed, durf, kracht of zijn mentor.

Voorbeeld: Je gaat dus op reis en hebt de baan afgezegd. Maar, je hebt kunnen regelen dat je bij terugkomst weer kontakt kan zoeken en wie weet heeft het bedrijf toch mogelijkheden. Je koos voor je droom. Voor jezelf! Je hebt je angsten overwonnen.

Maar dan…halverwege je reis raak je jouw baggage met dierbare spullen kwijt! Even denk je dat dit een teken is. Een ‘zie je nou wel’ moment. Even denk je om terug te gaan. Je grijpt terug op het gesprek met je mentor en zet je reis door.  

De inhoud van je koffer zijn tenslotte maar spullen. Je laat weer een stuk van het oude los.

Als het nog niet genoeg is, krijg je in Vietnam een ongeluk en beland je daar in het ziekenhuis. Dat is een vreemde gewaarwording in een onbekend land, zonder je dierbaren. Toch besluit je daarna je reis voort te zetten. 

5. Lessen
Ergens aan het eind van zijn reis na zijn laatste grote overwinning op beproevingen (intern en extern) beseft de held hoeveel hij heeft geleerd. Over zichzelf, over de wereld, over anderen.

Voorbeeld

Dat het uiteindelijk altijd goed komt.
Dat je nooit je droom uit moet stellen.
Dat alles gebeurt om een reden.
Dat leven betekent risico’s durven te nemen.

6. Transformatie
De held keert een stuk wijzer terug naar huis. Naar de gewone wereld, naar het alledaagse reilen en zeilen. Doordat hij veranderd is, staat hij nu anders in de gewone wereld. Hij is gegroeid en is bereid zijn lering te delen met anderen.

Voorbeeld
Je keert terug naar huis na je wereldreis en ineens ziet jouw werkelijkheid er anders uit. Die topbaan is dan ook maar relatief. Wat jij toen een topbaan vondt heeft, met de kennis die je nu hebt, weinig maatschappelijke betekenis. Je komt erachter dat je veel meer betekenis en zingeving wilt in je werk. Je wilt dingen gaan doen die ertoe doen. Succesvol zijn hangt nu veel meer samen met zinvol bijdragen. Je besluit om dat te gaan onderzoeken. 

Je begint aan een nieuwe reis.

Opdracht

Verwerk onderstaande vragen in je werkboek.

1. In welke fase van jouw reis zit jij?
2. Met welke archetype komt dit overeen?
3. Als je kijkt naar het verhaal dat je hebt gekozen om te vertellen, past dit nog bij jouw fase?
4. Passen de verhalen die je van anderen hebt gekregen in één van deze fases?

Nu gaan we naar het volgende onderdeel waar je het verhaal écht gaat uitwerken.